Porady językoznawcy

Portfolio
Słowo portfolio trafiło do polszczyzny z języka angielskiego, a tam z włoskiego. Po włosku brzmi portafogli, a powstało z połączenia wyrazów portare 'nosić' i foglio 'liść'. W języku polskim poprawną pisownią jest łączna. Portfolio w dosłownym sensie znaczy teczkę lub też segregator i stanowi zbiór, prezentację prac konkretnej firmy lub osoby: artysty, modela/modelki, co unaocznia dokonania i jest podstawą do oceny umiejętności, zdolności, możliwości objęcia jakiegoś stanowiska pracy.

Franca (etymologia, znaczenie)
Francą nazywa się kiłę, czyli popularną chorobę weneryczną, znaną w Polsce co najmniej od XVI wieku. Nazywano ją już wówczas chorobą francuską bądź po prostu krótko francą (z dawnego niemieckiego franze 'Francuzka'), za sprawą rozprzestrzenienia się jej pierwszej epidemii na terenach Francji, dokąd przynieśli ją żołnierze francuscy z wyprawy włoskiej (dlatego nazywano ją też chorobą neapolitańską). Co dość zabawne, rozpowszechnione było obwinianie o francę swoich sąsiadów, dlatego też Niemcy i Polacy, nazwali ją chorobą francuską, Holendrzy hiszpańską, Rosjanie polską Francuzi niemiecką lub włoską, natomiast Turcy - chrześcijańską. Kolejnym, również potocznym znaczeniem, jest nacechowane negatywnie nazywanie francą kobiety cwanej, naprzykrzającej się lub określanie czegoś denerwującego, irytującego, zwłaszcza dokuczliwego owada.

Beatyfikacja / kanonizacja
Beatyfikacja to rzeczownik rodzaju żeńskiego, pochodzący z języka łacińskiego od słowa beatificare, czyli 'wyróżniać', oznaczający wedle Kościoła rzymskokatolickiego
uczynienie osoby zmarłej błogosławioną, tj. zaliczenie jej do grona czczonych i stanowiących wzór do naśladowania. Proces beatyfikacyjny z reguły rozpoczyna się najwcześniej 5 lat po śmierci kandydata, wyjątki stanowią np. Jan Paweł II czy Matka Teresa z Kalkuty.
Natomiast kanonizacja - słowo pochodzące również z łaciny - canonizatio - znaczy 'ogłoszenie świętym', czyli oficjalne uznanie w Kościele katolickim i prawosławnym osobę zmarłą za świętą dzięki osiągniętej za życia doskonałości moralnej, bohaterstwu, czy przeżytemu męczeństwu.

A. Krystaszek