Porady językoznawcy

-yzm, -izm
Użytkownicy języka polskiego często mają wątpliwość, jak prawidłowo powinno się wymawiać wyrazy zakończone na -zm, takie jak: autyzm, feminizm w miejscowniku liczby pojedynczej? Przez [z] czy [ź]? Można je wymawiać na dwa sposoby, przy czym słowniki poprawnej polszczyzny drugi typ wymowy określają jako rzadki.
Należy jednak pamiętać, że wyrazy o zakończeniach -izm, -yzm mają w miejscowniku zakończenie -izmie, -yzmie, wymawiane [-iźmie], [-yźmie], rzadziej [-izmie], [-yzmie].

Joanna / sawanna
KolejnÄ… problematycznÄ… kwestiÄ… jest liczba mnoga i jej odmiana w sÅ‚owach Joanna, sawanna. Analogicznie do wyrazu wanna, np. „Tyle wanien w tym sklepie, że nie mogÄ™ siÄ™ na żadnÄ… zdecydować.”, chciaÅ‚oby siÄ™ wÅ‚aÅ›nie taka odmianÄ™ zastosować, jednak nic nie wskazuje na to, abyÅ›my mówili lub pisali Joanien, sawanien, a sÅ‚owniki ortograficzne PWN informujÄ… wprost: Joann, sawann.

Apostrof / cudzysłów
Apostrofu używa się tak jak cudzysłowu - oba rzeczowniki mają w dopełniaczu końcówkę -u. Mówimy w cudzysłowie i tylko ta forma jest poprawna. Rzeczowniki męskie na -ów zwykle mają miejscownik na -owie, np. rów - rowie. Wyjątki są nieliczne, chyba tylko nów, ołów i tułów. Warto zatem zapamiętać, że cudzysłów odmienia się jak rów.

Wymowa samogłosek w wygłosie
Samogłoskę [ę] ([e] nosowe) na końcu wyrazu wymawiamy zazwyczaj bez nosowości, wprawdzie niektóre poradniki językowe zalecają ewentualnie nosowość słabą. Ta przesadnie staranna wymowa zwana hiperpoprawnością, nie mieści się w normie językowej i jest błędna.. Z kolei samogłoska odpowiadająca literze ą ([o] nosowe) powinna na końcu wyrazu zachowywać nosowość, jej brak to cecha stosowania gwary.

Dwiema / dwoma
Obie formy są poprawne, jednak językoznawcy zalecają używanie formy dwiema - nie tylko dlatego, że jest częstsza, ale też dlatego, że jednoznacznie wskazuje na rodzaj żeński.

A. Krystaszek