archiwum - 18 - styczeń

 
 

Mówiąc poprawnie

Długo zastanawiałam się nad tematyką pierwszego, już noworocznego artykułu. Aura świąt, sylwestra i składania sobie życzeń skłoniła mnie do poruszenia kwestii, które ściśle wiążą się z tym szczególnym czasem.

Czasami można usłyszeć, że w zasadzie w języku polskim wystarczyłoby sześć przypadków, od mianownika do narzędnika. Niektórzy uważają, że bez wołacza nasz język funkcjonowałby równie dobrze. Dzisiaj na własnej skórze przekonałam się, że takie stwierdzenie nie jest do końca trafne. Czytałam kartkę świąteczną, która wyglądała następująco:

„Zdrowych i wesoÅ‚ych ÅšwiÄ…t
życzą Ci Anna
Marta, BartÅ‚omiej i Maciej”.

Kiedy przeczytaÅ‚am to na gÅ‚os, najbliżsi zaczÄ™li siÄ™ zastanawiać kto i komu skÅ‚ada życzenia. Nie widzieli wyróżnika graficznego, jaki zostaÅ‚ użyty. Nadawca, zamiast napisać: „życzÄ… Ci, Anno”, użyÅ‚ imienia w formie mianownika.

Ciekawym zjawiskiem jest robienie przez nas wszystkiego, byleby tylko nie użyć woÅ‚acza. Niektórzy twierdzÄ…, że jest on aż nadto grzeczny. NietypowÄ… sytuacjÄ™ z życia wziÄ™tÄ… opowiedziaÅ‚ nam, studentom filologii, profesor Jan Miodek. Kilka lat temu jedna z jego studentek, która pracowaÅ‚a jako mÅ‚oda nauczycielka, zostaÅ‚a upomniana przez oburzonych rodziców jej wychowanków. Opiekunowie byli zdegustowani tym, że mówi do ich dzieci „Doroto, Janie, Matyldo”, a nie „Dorota, Jan, Matylda”! OsobiÅ›cie nie rozumiem takiego absurdu. Być może niektórzy uważali, że jest to zbyt „dorosÅ‚y” zwrot do dzieci. Sytuacja ta pokazuje do jakich skrajnych zachowaÅ„ zmierzamy. StÄ…d moja proÅ›ba: jeÅ›li skÅ‚adamy komuÅ› życzenia, zwracajmy siÄ™ do tej osoby per „Aleksandro, Barbaro, Andrzeju, Macieju”. Nie bójmy siÄ™ używać ostatniego przypadka, przecież po coÅ› on jest. Podobnie postÄ™pujmy w sytuacjach codziennych. Åšwiadczyć to bÄ™dzie tylko o naszym szacunku do rozmówcy i znajomoÅ›ci podstawowych zasad jÄ™zyka.

KolejnÄ… sprawÄ… jest nazywanie imprez. Nowy Rok, Wielkanoc czy Zaduszki piszemy dużą literÄ…, ponieważ sÄ… to nazwy Å›wiÄ…t. MaÅ‚Ä… literÄ… powinniÅ›my pisać nazwy zabaw i zwyczajów. Imieniny Andrzeja to andrzejki. Imieniny Sylwestra i zarazem ostatni dzieÅ„ roku to sylwester. Ale zaraz, przecież na wszystkich plakatach widzimy „Sylwester 2017/2018”, „Andrzejki 2017”, wiÄ™c co to za zasady, których nikt nie przestrzega? Jak mówi profesor BaÅ„ko: „Wydaje siÄ™ jednak, że i pisownia Sylwester jest uzasadniona - wtedy mianowicie, gdy chodzi nie o zabawÄ™, lecz o noc, w którÄ… takie zabawy siÄ™ odbywajÄ…”.

Ostatnia sprawa na dziÅ›: co tak naprawdÄ™ oznacza wyrażenie „Do siego roku!”? Forma, którÄ… podaÅ‚am, jest zapisana poprawnie, nie możemy pisać „Dosiego roku”. „Siego” to dopeÅ‚niacz staropolskiego zaimka wskazujÄ…cego si, który dawniej oznaczaÅ‚ „ten, ów”. Do siego roku znaczy dosÅ‚ownie do tego (nadchodzÄ…cego) roku. Można przez to rozumieć, że życzymy komuÅ› dostatniego, radosnego i owocnego w zdrowie kolejnego roku życia.

I ja również życzÄ™ PaÅ„stwu wszystkiego co najlepsze w 2018. Jak najmniejszych problemów z polszczyznÄ… i wspólnych „spotkaÅ„” na Å‚amach WiadomoÅ›ci Å»migrodzkich. Do siego roku!

Aleksandra Klimkowska

[PANEL PRAWY]
 
w numerach archiwalnych

na stronie www
 
 
Wiadomości Żmigrodzkie
rss wykonanie
Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług, personalizacji reklam i analizy ruchu. Informacje o sposbie korzystania z witryny, udostępniamy partnerom społecznościowym, reklamowym i analitycznym. Korzystając z tej strony, wyrażasz na to zgodę.