archiwum - 13 - czerwiec

 
 

Porady językoznawcy

tata/tato
Obie formy sÄ… poprawne i obie wystÄ™pujÄ… równolegle w sÅ‚ownikach jÄ™zyka polskiego. Jednakże niektórzy użytkownicy jÄ™zyka polskiego twierdzÄ…, że pierwotna jest forma tata - obecna w jÄ™zyku polskim już od XV w., która ma korzenie w prasÅ‚owiaÅ„szczyźnie, a nastÄ™pnie w Å‚acinie i grece (Å‚ac. tata, gr. tata, tetta), zaÅ› brzmienie z wygÅ‚osowym -o za regionalne. SkÄ…d zatem forma tato? Prawdopodobnie to wpÅ‚yw Kresów Wschodnich na polszczyznÄ™ ogólnÄ…. WiÄ™kszość z nas pamiÄ™ta „Powrót taty” Adama Mickiewicza: Tato nie wraca; ranki i wieczory we Å‚zach go czekam i trwodze; Tato, ach tato nasz jedzie! Niewykluczona jest również inna przyczyna pojawienia siÄ™ i tak dużego upowszechnienia w polszczyźnie ogólnej wyrazu tato. Należy też zwrócić uwagÄ™ na poprawnÄ… deklinacjÄ™, zwÅ‚aszcza liczby mnogiej: w l. poj. wyglÄ…da to nastÄ™pujÄ…co: (kto? co) tata, (kogo? czego?) taty, (komu? czemu?) tacie, (z kim? z czym?) z tatÄ…, (o kim? o czym?) o tacie; w l. mn.: (kto? co?) tatowie, (kogo? czego?) tatów, (komu? czemu?) tatom, (z kim? z czym?) z tatami, (o kim? o czym?) o tatach.
lokowanie produktu
To sformułowanie, nieznanym wcześniej polszczyźnie, które od jakiegoś czasu pojawia się w emitowanych programach telewizyjnych i audycjach radiowych (sic!). Jest to określenie sytuacji, gdy w tych przekazach pojawia się przedmiot danej marki. Jeżeli bohaterowie serialu jeżdżą BMW, na śniadanie jedzą Activię Danone lub pieczywo smarowane Nutellą, obiad popijają Coca Colą, w czasie pracy wychodzą zapalić Marlboro i sprawdzić pocztę z iPhone'ów, to znaczy, że jego producenci zawarli umowę z przedstawicielami firm i koncernów, proponując im korzystną promocję towarów, ale nie wprost w postaci spotu czy reklamy, tylko w sposób nieco zakamuflowany. To właśnie nazywa się lokowaniem produktu. Zamieszczanie informacji o lokowaniu produktu w przekazach audiowizualnych obowiązuje od niedawna. Nakaz ten wprowadziła nowelizacja Ustawy o radiofonii i telewizji z 2011 r. (DzU nr 85, poz. 459) wymuszona przez dyrektywę Unii Europejskiej ogłoszoną w 2010 r. Warto także zwrócić uwagę na sferę językową, ponieważ zwrot Audycja zawiera (zawierała) lokowanie produktu stanowi kalką semantyczną angielskiego The programme contains (contained) product placement. Szkoda, że w Polsce nikt nie pokusił się o wymyślenie sensownego odpowiednika sformułowania. Może wówczas telewidzowie szybciej dochodziliby znaczenia lokowania produktu...
Prawo jazdy
W wypadku prawa jazdy, mamy do czynienia z rzeczownikami pozostającymi ze sobą w związku rządu, tzn. w takim związku wyrazowym, w którym wyraz podrzędny przybiera przypadek, jakiego wymaga wyraz nadrzędny, czyli odmianie podlega jedynie człon pierwszy, drugi zaś ma zawsze tę samą postać dopełniaczową. W l. poj. wygląda to następująco: (kto? co) prawo jazdy, (kogo? czego?) prawa jazdy, (komu? czemu?) prawu jazdy, (z kim? z czym?) z prawem jazdy, (o kim? o czym?) o prawie jazdy (nie: o prawu jazdy); w l. mn.: (kto? co?) prawa jazdy, (kogo? czego?) praw jazdy, (komu? czemu?) prawom jazdy, (z kim? z czym?) z prawami jazdy, (o kim? o czym?) o prawach jazdy.

A. Krystaszek

[PANEL PRAWY]
 
w numerach archiwalnych

na stronie www
 
 
Wiadomości Żmigrodzkie
rss wykonanie
Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług, personalizacji reklam i analizy ruchu. Informacje o sposbie korzystania z witryny, udostępniamy partnerom społecznościowym, reklamowym i analitycznym. Korzystając z tej strony, wyrażasz na to zgodę.